وقتی صحبت از تأسیس یک شخص حقوقی برای اهداف مختلف می شود، درک تفاوت بین یک شرکت و یک مؤسسه ضروری است. در حالی که ممکن است در ظاهر شبیه به هم به نظر برسند، اما ویژگی های متمایزی دارند و اهداف متفاوتی را انجام می دهند. در این مقاله، به جنبه های اساسی هر دو نهاد خواهیم پرداخت و تعاریف، الزامات قانونی و اهداف آنها را برجسته می کنیم. چه در نظر دارید یک شرکت یا مؤسسه راه اندازی کنید، این راهنمای جامع بینش های لازم را برای تصمیم گیری آگاهانه در اختیار شما قرار می دهد.
تعریف شرکت
طبق تعریف قانون تجارت، شرکت به مجموعه ای متشکل از دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی اطلاق می شود که برای انجام عملیات تجاری و ایجاد سود گرد هم می آیند. توجه به این نکته مهم است که همه شرکت ها هدف اصلی شرکت در تجارت نیستند. همچنین شرکت های حقوقی یا مدنی وجود دارند که بر فعالیت های غیر تجاری تمرکز دارند. طبق قانون تجارت، شرکت ها به هفت نوع تقسیم می شوند:
- شرکت های سهامی
- شرکت های با مسئولیت محدود
- شرکت های مشارکتی
- شرکت های نسبی
- شرکت های مختلط سهامی
- شرکت های مختلط غیر بورسی
- شرکت های تعاونی تولید و مصرف
هر نوع شرکت دارای الزامات و مدارک خاص مورد نیاز برای ثبت است. اساسنامه یک شرکت باید شامل مشخصاتی مانند نام شرکت، هویت و محل اقامت شرکت، هدف شرکت، سرمایه سهام، مدت زمان شرکت و غیره باشد. میزان مشارکت سهام داران در انواع مختلف شرکت ها متفاوت است و حداقل تعداد سهام داران مورد نیاز نیز متفاوت است.
معرفی مؤسسه
سازمان های غیرتجاری که به عنوان مؤسسات شناخته می شوند، برای اهدافی غیر از تجارت تأسیس می شوند. این نهادها در خدمت اهداف علمی، ادبی، خیریه و سایر اهداف مشابه هستند. طبق ماده 584 قانون تجارت و ماده 1 آئین نامه الحاقی ثبت مؤسسات غیرتجاری، مؤسسات از تاریخ ثبت در اداره ثبت شرکت ها شخصیت حقوقی پیدا می کنند. مجامع عمومی و عادی دارند و موظف به ارائه گزارش سالانه هستند. مؤسسات می توانند عناوینی مانند انجمن ها، باشگاه ها یا بنیادها را اتخاذ کنند، اما آنها از استفاده از عناوین محفوظ برای سازمان های دولتی محدود هستند.
مؤسسات بر اساس سه معیار مالکیت، هدف و نوع فعالیت دسته بندی می شوند.
مالکیت
مؤسسات را می توان بر اساس مالکیت به سه دسته طبقه بندی کرد
- مؤسسات خصوصی
- مؤسسات عمومی
- مؤسسات تعاونی
هدف
مؤسسات بر اساس هدف به دو دسته تقسیم می شوند:
- مؤسسات سود گرا: این مؤسسات برای ایجاد سود و منفعت سهام داران تأسیس می شوند. به عنوان مثال می توان به مؤسسات فنی و مراکز آموزش حرفه ای اشاره کرد.
- مؤسسات غیرانتفاعی: هدف اولیه این مؤسسات توزیع سود بین اعضای خود نیست. آنها برای ثبت نیاز به مجوز از مراجع مربوطه دارند. مؤسسات غیر انتفاعی را می توان بیشتر به مؤسسات خصوصی و دولتی، مانند انجمن ها، اتحادیه ها، احزاب سیاسی و غیره طبقه بندی کرد.
نوع فعالیت
مؤسسات را می توان بر اساس نوع فعالیتی که در آن انجام می دهند دسته بندی کرد:
- مؤسسات خدمات گرا
- مؤسسات تجاری
- مؤسسات تولیدی
تفاوت بین شرکت و مؤسسه
در حالی که شباهت هایی بین شرکت ها و مؤسسات از جمله نیاز به ثبت و الزامات قانونی خاص وجود دارد، تفاوت های کلیدی وجود دارد که آنها را متمایز می کند. در اینجا تمایزات اساسی وجود دارد:
هدف، واقع گرایانه
هدف اصلی یک شرکت دستیابی به سود و به حداکثر رساندن سرمایه است، در حالی که مؤسسات دارای اهداف گسترده تر و متنوع تر از جمله فعالیت های علمی، فرهنگی و خیریه هستند. اگرچه مؤسسات نیز می توانند درآمد ایجاد کنند، اما تمرکز اصلی آنها نیست.
تفاوت های حقوقی شرکت و مؤسسه
یکی از تفاوت های اساسی شرکت و مؤسسه در ماهیت حقوقی آنهاست. شرکت یک واحد تجاری با هدف ایجاد سود و تقسیم سود بین سهام داران خود محسوب می شود. طبق مقررات قانون تجارت ایران فعالیت می کند و تابع مقررات و الزامات گزارشگری خاص است. در مقابل، مؤسسه بر اساس قانون مدنی ایران فعالیت می کند و یک مؤسسه غیرانتفاعی است. هدف اصلی آن کسب سود نیست، بلکه انجام مأموریت خیریه یا آموزشی است. در نتیجه مؤسسه از برخی مالیات ها معاف بوده و از امتیازات خاصی برخوردار است که در اختیار شرکت قرار ندارد.
ساختار مالکیت در شرکت و مؤسسه
یکی دیگر از جنبه های مهمی که باید در مقایسه شرکت و مؤسسه در نظر گرفت، ساختار مالکیت آنها است. در یک شرکت، مالکیت به سهام تقسیم می شود که در اختیار سهام داران است. سهام داران حق رأی دارند و بر روند تصمیم گیری شرکت تأثیر دارند. سهام داران می توانند اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند و مسئولیت آنها محدود به ارزش سهام آنهاست.
از طرفی مؤسسه سهام دار ندارد. در عوض، معمولاً توسط هیئت امنای یا مدیرانی که مسئول نظارت بر عملیات آن هستند اداره می شود. اعضای هیئت مدیره بر اساس تخصص و تعهد به مأموریت سازمان منصوب می شوند. در مؤسسه، دارایی ها و منابع به جای سهام داران منفرد، در اختیار خود سازمان و مدیریت است.
مراحل ثبت نام شرکت و مؤسسه
مراحل ثبت نام شرکت و مؤسسه از نظر مدارک و مراحل مورد نیاز متفاوت است. برای تأسیس شرکت باید اساسنامه شرکت تهیه و مدارک شناسایی لازم از سهام داران و مدیران جمع آوری و درخواست به مراجع ذی ربط ارائه شود. این فرایند شامل اخذ مجوزها و مجوزهای مختلف مانند گواهی ثبت شرکت و شماره شناسایی مالیاتی است. برای مؤسسه، فرایند ثبت نام شامل تهیه آئین نامه سازمان، شناسایی اعضای هیات امنا و ارائه مدارک مورد نیاز به مراجع ذی ربط می باشد. ثبت مؤسسه مستلزم تایید اداره مربوطه دولتی ناظر بر مؤسسات غیر انتفاعی است. پس از تایید، مؤسسه به رسمیت شناخته شده است و می تواند بر اساس اهداف اعلام شده خود شروع به فعالیت کند.
مالیات و تعهدات مالی در شرکت و مؤسسه
شرکت و مؤسسه به دلیل ماهیت حقوقی متمایز دارای تعهدات مالیاتی و مالی متفاوتی هستند. شرکت مشمول مالیات بر درآمد شرکت است که در حال حاضر با نرخ 25 درصد تعیین شده است. علاوه بر این، باید با الزامات مختلف گزارش مالیاتی، مانند ارائه صورت های مالی سالانه و اظهارنامه مالیاتی مطابقت داشته باشد.
مؤسسه به عنوان یک مؤسسه غیرانتفاعی، مشروط بر داشتن شرایط خاص و فعالیت در محدوده اهداف اعلام شده، ممکن است از برخی مالیات ها مانند مالیات بر درآمد معاف شود. با این حال، مؤسسه همچنان ملزم به نگهداری سوابق حسابداری مناسب و تهیه صورت های مالی برای اطمینان از شفافیت و پاسخگویی است.
مسئولیت و مسئولیت شرکت و مؤسسه
وقتی صحبت از مسئولیت و مسئولیت می شود، شرکت و مؤسسه نیز تفاوت های چشمگیری دارند. در یک شرکت، مسئولیت سهام داران محدود به ارزش سهام آنها است. این بدان معنی است که دارایی های شخصی سهام داران عموماً از بدهی ها و تعهدات شرکت محافظت می شود.
در مؤسسه، مسئولیت اعضای هیئت امنا یا مدیران بسته به شرایط خاص و قوانین قابل اجرا ممکن است متفاوت باشد. اما به طور کلی اعضای هیئت مدیره مسئولیت اداره امور سازمان را بر اساس اساسنامه و اهداف آن بر عهده دارند. از آنها انتظار می رود که به نفع مؤسسه و ذی نفعان آن عمل کنند و از حاکمیت مناسب و رعایت الزامات قانونی اطمینان حاصل کنند.
حداقل تعداد افراد:
ثبت یک شرکت به طور معمول به حداقل دو نفر نیاز دارد، در حالی که یک مؤسسه می تواند توسط یک فرد واحد تأسیس شود.
نوع فعالیت:
شرکت ها عمدتاً در فعالیت های تجاری مشغول هستند، در حالی که مؤسسات در زمینه های مختلفی مانند آموزش، پژوهش، هنر و رفاه اجتماعی درگیر هستند.
حقوق سهام داران:
سهام داران یک شرکت بر اساس مالکیت خود دارای حقوق و امتیازات خاصی مانند حق رأی و مشارکت در سود هستند. در مؤسسات، اعضاء بر اساس مشارکت و مشارکت خود، اغلب از حقوق و مزایای متفاوتی برخوردارند.
ساختار حقوقی:
شرکت ها توسط قوانین تجاری تنظیم می شوند، در حالی که مؤسسات توسط مقررات خاص قابل اجرا برای سازمان های غیر تجاری اداره می شوند.
مزایای ثبت شرکت یا مؤسسه
ثبت شرکت یا مؤسسه می تواند مزایای مختلفی داشته باشد. در اینجا به برخی از مزایای هر نهاد اشاره شده است:
- تشخیص حقوقی:
ثبت شرکت شما به رسمیت شناخته شده و اعتبار کسب و کار شما را افزایش می دهد.
- دسترسی به فرصت ها:
شرکت های ثبت شده به مناقصه ها، مزایده ها و سایر فرصت های تجاری که نیاز به ثبت رسمی دارند، دسترسی دارند.
- مسئولیت محدود:
مسئولیت سهام داران در یک شرکت محدود به سرمایه گذاری آنها است و از دارایی های شخصی آنها محافظت می کند.
- نمایندگی شرکت:
شرکت ها می توانند نمایندگانی را منصوب کنند تا از طرف کسب وکار عمل کنند و توافق نامه ها و مذاکرات را تسهیل کنند.
نتیجه گیری
لطفاً توجه داشته باشید که اطلاعات ارائه شده در این مقاله فقط برای اهداف راهنمایی است. توصیه می شود برای مشاوره خاص در رابطه با تأسیس یک شرکت یا مؤسسه با متخصصان حقوقی یا مراجع مربوطه مشورت کنید. در نتیجه، درک تفاوت های کلیدی بین شرکت و مؤسسه برای کارآفرینان و افرادی که به دنبال ایجاد یک کسب و کار یا سازمان هستند بسیار مهم است. با در نظر گرفتن دقیق جنبه های حقوقی، مالی و عملیاتی هر واحد، می توان تصمیمی آگاهانه اتخاذ کرد که با اهداف آن ها همسو بوده و انطباق با قوانین و مقررات مربوطه را تضمین کند. چه شرکت و چه مؤسسه را انتخاب کنید، توصیه می شود برای پیمایش در فرایند ثبت نام، درک پیامدهای مالیاتی و ایجاد یک پایه محکم برای سرمایه گذاری خود، به دنبال راهنمایی و پشتیبانی حرفه ای باشید. به یاد داشته باشید، انتخاب درست از همان ابتدا می تواند تاثیر قابل توجهی داشته باشد. برای راهنمایی یا مشاوره بیشتر در مورد تفاوت های بین یک شرکت و یک مؤسسه، با موسسه نوین ارقام تماس بگیرید و با کارشناسان ما در این حوزه صحبت کنید. ما متعهد به ارائه راهنمایی و پشتیبانی حقوقی جامع برای تمام نیازهای تجاری شما هستیم.
